Ngành thép Trung Quốc đối mặt thách thức: Cần giảm 15% công suất để giải quyết dư thừa
Tình trạng dư thừa công suất và mục tiêu khí hậu
Trung Quốc, quốc gia sản xuất thép lớn nhất thế giới, đang phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất nghiêm trọng trong ngành thép. Theo báo cáo từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), để đạt được các mục tiêu khí hậu vào năm 2025 và khôi phục lợi nhuận cho các nhà máy, Trung Quốc cần cắt giảm ít nhất 15% công suất lò cao trong năm nay, tương đương khoảng 200 triệu tấn so với mức cơ sở năm 2020. Đây là con số tương đương với toàn bộ ngành thép của Liên minh châu Âu. Ngoài ra, cần cắt giảm thêm 150 triệu tấn trước khi thập kỷ này kết thúc.
Nỗ lực của chính phủ và thực trạng sản xuất
Chính phủ Trung Quốc đã triển khai các biện pháp nhằm giảm sản lượng thép bằng cách liên kết chặt chẽ với mức phát thải. Tuy nhiên, sản lượng thép của nước này vẫn duy trì ở mức cao, với hơn 1 tỷ tấn được sản xuất trong năm 2024, đánh dấu năm thứ năm liên tiếp vượt mốc này. Ngành thép hiện chiếm khoảng 17% tổng lượng khí thải của Trung Quốc và vẫn phụ thuộc nhiều vào than đá, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Áp lực lợi nhuận và căng thẳng thương mại
Các nhà sản xuất thép Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực lợi nhuận giảm sút nghiêm trọng, với nhiều doanh nghiệp ghi nhận thua lỗ trong phần lớn thời gian của năm 2024. Tình trạng dư thừa công suất không chỉ ảnh hưởng đến thị trường nội địa mà còn lan rộng ra thị trường quốc tế. Xuất khẩu thép của Trung Quốc đạt mức cao nhất trong 9 năm vào năm 2024, góp phần gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu và dẫn đến việc nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp bảo hộ đối với ngành thép.
Giải pháp công nghệ và chuyển đổi xanh
Để giải quyết vấn đề dư thừa công suất và đáp ứng các mục tiêu khí hậu, CREA đề xuất Trung Quốc cần tập trung vào việc cắt giảm mạnh các lò cao gây ô nhiễm và thúc đẩy áp dụng các công nghệ sản xuất thép ít phát thải carbon, như lò hồ quang điện (EAF) và sử dụng hydro xanh. Hiện tại, tỷ lệ sản xuất thép bằng lò hồ quang điện ở Trung Quốc chiếm chưa đến 10% tổng sản lượng, thấp hơn mục tiêu 15% mà chính phủ đặt ra cho năm 2025. Việc chuyển đổi sang các công nghệ sạch hơn không chỉ giúp giảm phát thải mà còn cải thiện hiệu quả sản xuất và lợi nhuận cho các doanh nghiệp trong ngành.
Thách thức và triển vọng
Việc cắt giảm công suất và chuyển đổi công nghệ trong ngành thép Trung Quốc đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm chi phí đầu tư cao, sự phản đối từ các doanh nghiệp truyền thống và áp lực duy trì tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, với cam kết mạnh mẽ từ chính phủ và sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế, quá trình chuyển đổi này có thể mang lại lợi ích lâu dài cho môi trường, sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của ngành thép Trung Quốc. Đồng thời, việc giảm công suất dư thừa cũng sẽ giúp ổn định thị trường thép toàn cầu và giảm thiểu các căng thẳng thương mại hiện nay.
