Chính sách thuế quan của Tổng thống Trump: Nguy cơ chuyển thành cuộc chiến nợ
Phản ứng đa dạng từ các đối tác thương mại
Từ khi nhậm chức vào ngày 20/1/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã triển khai hàng loạt biện pháp thuế quan nhằm vào các đối tác thương mại của Mỹ. Cụ thể, ông đã áp thuế bổ sung 10% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, sau khi trong nhiệm kỳ đầu tiên đã đánh thuế khoảng 300 tỷ USD hàng nhập khẩu từ quốc gia này. Đồng thời, ông Trump cũng công bố kế hoạch áp thuế 25% lên hàng hóa từ Mexico và Canada, nhưng sau đó tạm hoãn thêm một tháng để các bên thảo luận về vấn đề biên giới. Ngoài ra, từ ngày 4/3, Mỹ sẽ chính thức áp thuế 25% đối với toàn bộ sản phẩm nhôm và thép nhập khẩu, không miễn trừ bất kỳ đối tác nào. Ông Trump cũng đã chỉ đạo lập kế hoạch áp thuế quan đối ứng đối với mọi quốc gia đánh thuế lên hàng nhập khẩu từ Mỹ và cảnh báo có thể đánh thuế lên ô tô nhập khẩu sau ngày 2/4.
Trước những động thái này, các đối tác thương mại của Mỹ đã có những phản ứng mạnh mẽ. Trung Quốc thông báo sẽ áp thuế trả đũa lên đến 15% đối với các sản phẩm năng lượng, máy móc nông nghiệp và một số hàng hóa khác của Mỹ kể từ ngày 10/2. Bên cạnh đó, Trung Quốc còn áp lệnh hạn chế xuất khẩu đối với một loạt khoáng sản quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng và bán dẫn như tungsten, tellurium, ruthenium, và mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với tập đoàn công nghệ Google của Mỹ. Canada, thị trường nhập khẩu lớn thứ ba của Mỹ, cũng tuyên bố sẽ có phản ứng "cứng rắn và rõ ràng", với Thủ tướng Justin Trudeau cảnh báo về việc áp thuế 25% lên khoảng 105 tỷ USD hàng hóa Mỹ. Liên minh châu Âu và Australia cũng lên tiếng chỉ trích các biện pháp thuế quan của ông Trump.
Nguy cơ lan rộng sang lĩnh vực tài chính
Các chuyên gia cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại hiện tại có thể lan rộng sang các lĩnh vực khác, đặc biệt là tài chính. Một trong những biện pháp mà các quốc gia có thể sử dụng để đáp trả là bán ra lượng lớn trái phiếu kho bạc Mỹ mà họ đang nắm giữ. Trái phiếu kho bạc Mỹ được coi là một trong những tài sản an toàn nhất thế giới và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu. Việc các quốc gia bán tháo trái phiếu này có thể dẫn đến tăng lãi suất, gây áp lực lên nợ công của Mỹ và ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.
Ông Peter Orszag, cựu Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Mỹ, nhận định: "Mặc dù Mỹ tung ra những đòn đầu tiên trong cuộc chiến thương mại hiện tại, các mặt trận mới có khả năng sẽ xuất hiện và vấn đề quan trọng là chúng ta phải biết xung đột có thể xảy ra ở đâu. Đúng là các nước khác có nhiều thứ để mất trong một cuộc chiến thương mại. Nhưng bản thân Mỹ cũng vậy, đặc biệt là khi căng thẳng có khả năng không chỉ leo thang trong lĩnh vực thương mại".
Chính sách thuế quan của Tổng thống Trump đang tạo ra những căng thẳng thương mại đáng kể với các đối tác quốc tế. Nếu các quốc gia này lựa chọn đáp trả bằng cách bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ, cuộc chiến thương mại có thể nhanh chóng chuyển thành cuộc khủng hoảng nợ, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho cả Mỹ và nền kinh tế toàn cầu. Do đó, cần có những biện pháp ngoại giao và thương lượng hợp lý để giảm thiểu rủi ro và duy trì ổn định kinh tế quốc tế.
