Kinh tế châu Âu: Cân bằng giữa Hy vọng và Thách thức
Năm 2025, kinh tế châu Âu đối mặt với nhiều biến động, đan xen giữa triển vọng phục hồi và những rủi ro tiềm ẩn.
Tăng trưởng kinh tế khiêm tốn
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), GDP của Khu vực đồng euro dự kiến tăng 0,8% trong năm 2024, nhờ lạm phát giảm và sự phục hồi trong tiêu dùng cùng đầu tư. Tốc độ tăng trưởng được kỳ vọng đạt 1,3% vào năm 2025 và 1,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự báo thận trọng hơn, với mức tăng trưởng lần lượt là 1,1% và 1,4% trong hai năm tới.
Lạm phát giảm nhưng vẫn trên mục tiêu
Lạm phát trong năm 2024 giảm nhờ giá năng lượng hạ nhiệt, nhưng vẫn duy trì trên mức 2% kể từ tháng 10. Dự kiến, lạm phát cả năm 2024 đạt 2,4%, giảm so với năm trước, và tiếp tục giảm xuống 2,1% vào năm 2025. Mặc dù lạm phát thấp hơn và thị trường lao động ổn định giúp tăng thu nhập khả dụng, ECB cảnh báo tình hình bất ổn vẫn khiến người tiêu dùng tiết kiệm nhiều hơn, ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn.
Đức đối mặt với suy thoái kéo dài
Tại Đức, nền kinh tế lớn nhất khu vực, các thách thức cơ cấu, đặc biệt là tình trạng đầu tư thấp kéo dài, tiếp tục đè nặng. Viện Ifo dự báo GDP của Đức có thể giảm 0,1% trong năm 2024, đánh dấu lần đầu tiên nước này rơi vào suy thoái hai năm liên tiếp trong hơn hai thập kỷ. Ông Thiess Petersen, cố vấn cấp cao tại Bertelsmann Stiftung, nhận định: "Năm 2025 sẽ tiếp tục là một năm đầy rủi ro kinh tế đối với châu Âu", đồng thời lưu ý tăng trưởng chậm chạp tại Đức đang ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực.
Rủi ro từ căng thẳng địa chính trị và chính sách thương mại
Bất chấp mức tăng trưởng nhẹ, triển vọng kinh tế châu Âu đối mặt với nhiều rủi ro, từ căng thẳng địa chính trị, chi phí năng lượng cao, đến tranh chấp thương mại leo thang. Thỏa thuận vận chuyển khí đốt qua Ukraine giữa Liên minh châu Âu (EU) và Nga đã hết hạn vào ngày 1/1, làm tăng nguy cơ thiếu hụt năng lượng. Theo Viện chiến lược Bruegel, EU có thể thiếu 140 terawatt giờ/năm; dù nhập khẩu khí đốt hóa lỏng có thể tạm thời bù đắp, giải pháp này lại đắt đỏ và không ổn định, gây áp lực đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Thêm vào đó, chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump đe dọa gây ra một cuộc chiến thương mại. Nếu Mỹ áp đặt mức thuế từ 10% đến 20% đối với hàng hóa châu Âu, Eurozone có thể rơi vào suy thoái.
Biến động tỷ giá và chính sách tiền tệ
Ngày giao dịch đầu tiên của năm 2025 chứng kiến đồng euro tiếp tục giảm giá, xuống dưới mức 1 euro đổi được 1,03 USD – thấp nhất trong hơn hai năm. Điều này phản ánh sự chênh lệch ngày càng lớn giữa chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và ECB. Một số chuyên gia dự báo đồng euro có thể đạt mức ngang giá với USD vào cuối năm 2025.
ECB đã hạ lãi suất 4 lần trong năm qua để đối phó với lạm phát giảm và tăng trưởng chậm. Tuy nhiên, Chủ tịch ECB Christine Lagarde nhấn mạnh cần áp dụng cách tiếp cận "dựa trên dữ liệu" và thận trọng khi điều chỉnh chính sách. Mặc dù có lời kêu gọi hạ lãi suất thêm 1 điểm phần trăm trong năm 2025, ECB có thể sẽ giữ lãi suất ở mức hiện tại để đánh giá tác động của các biện pháp đã triển khai.
Trong bối cảnh đó, kinh tế châu Âu bước vào năm 2025 với nhiều kỳ vọng về sự phục hồi, nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức đòi hỏi sự linh hoạt và thích ứng trong chính sách kinh tế và tài chính.
